Τετάρτη 5 Νοεμβρίου 2008

Tο σύστημα διδασκαλίας είναι η διδασκαλία του συστήματος


Ένας οργανισμός μπορεί να έχει διάφορες μορφές. Μπορεί να λειτουργεί σαν μηχανή, σαν μυαλό, σαν ζωντανός οργανισμός, σαν αναπτυσσόμενος πολιτισμός - κουλτούρα, σαν φυλακή, σαν μέσο βασανιστηρίων. Morgan, G. (1997) Images of Organization, 2nd ed, Thousand Oaks: Sage


Στην Ελλάδα, ο μαθητής συχνά νιώθει φυλακισμένος στο σχολείο από το οποίο και προσπαθεί να δραπετεύσει. Αυτό γιατί το σύστημα διδασκαλίας παραπέμπει σε φυλακή.


Αναλύοντας το εκπαιδευτικό σύστημα οι ομοιότητες που βρίσκουμε με τις φυλακές είναι αναρίθμητες.

Ξεκινώντας από την αρχιτεκτονική, οι φυλακές με τα μικρά κελιά και τον προαύλιο χώρο που περνούν τον «ελεύθερο» (sic) χρόνο τους οι φυλακισμένοι θυμίζουν σχολικά κτήρια, με αίθουσες διδασκαλίας που στοιβάζουν τους μαθητές και αυλές στις οποίες κάνουν το διάλειμμά τους. Οι φύλακες των φυλακών παραπέμπουν στους δασκάλους, ενώ οι φυλακισμένοι στους μαθητές. Και στις δύο περιπτώσεις ο εγκλεισμός είναι υποχρεωτικός. ‘Όπως οι φύλακες ελέγχουν τους φυλακισμένους, έτσι και οι δάσκαλοι ελέγχουν τους μαθητές, καθώς και τις επιδόσεις τους, μέσω της καθημερινής εξέτασης και των τεστ. Οι φυλακισμένοι τιμωρούνται προς συμμόρφωση, σε περιπτώσεις απειθαρχίας, όπως ακριβώς και οι μαθητές - πολύ συχνά μάλιστα με τα ίδια απαράδεκτα & τελείως αντιπαιδαγωγικά μέσα (χειροδικία, απομόνωση, λεκτική επίθεση)- . Τον έλεγχο των φυλακών έχουν οι φύλακες, ενώ στο σχολείο οι δάσκαλοι, οι οποίοι εκτός από την εξουσία έχουν και την πάσα αλήθεια! Οι φυλακισμένοι είναι υποχρεωμένοι να κάνουν εργασίες εντός των φυλακών, ακριβώς όπως και οι μαθητές. Τους τελευταίους μάλιστα τους καταδυναστεύουν και τις ώρες εκτός σχολείου, με υποχρεωτικό διάβασμα στο σπίτι και εργασίες.


Το βασικότερο όμως στοιχείο που παραλληλίζει το σχολείο με τη φυλακή είναι το κοινό τους λεξιλόγιο· «μη», «πρέπει», «υπακοή», «αποτυχία», «τιμωρία», «έλεγχος».

Έτσι το σχολείο μετατρέπεται σε ένα περιβάλλον επιβολής του ισχυρού, εξάρτησης και εξουσίας, μια πραγματικότητα αφιλόξενη, σκληρή και καταναγκαστική.

Και το ποιο σημαντικό ίσως είναι ότι σε μια ομοίωση του σχολείου με φυλακή εκείνοι που εξουσιάζουν επιχειρούν εν γένει να επιβληθούν στο μυαλό των μαθητών.


Αντί για ελεύθερους, σκεπτόμενους και ανεξάρτητους πολίτες, το κράτος επιδιώκει το σχολείο να παράγει υποταγμένους, αμόρφωτους και απαίδευτους.

1 σχόλιο:

iremi.dynami είπε...

Συμφωνώ απόλυτα, παρά το γεγονός ότι ο ρόλος του εκπαιδευτικού συστήματος είναι πολύ κεκαλυμμένος και σπάνια γίνεται αντιληπτός.

Η χειραγώγηση και τα "παιχνίδια" που παίζονται στις πλάτες των μαθητών και φοιτητών ακόμα, είναι τεράστια, αλλά οι περισσότεροι δεν το καταλαβαίνουν ούτε αφού τελειώσουν.

Και βέβαια, έχει τελικά ένα ρόλο ανάλογο με αυτόν της φυλακής, με "καλύτερες" συνθήκες.