Όσο υπάρχουν φυλακές κανείς δεν είναι ελεύθερος

Σκοπός της φυλάκισης θεωρείται ο σωφρονισμός του ατόμου, που διέπραξε κάποια αντικοινωνική πράξη, και η επανένταξη του στο κοινωνικό σύνολο.

Αναλύοντας τον παραπάνω ισχυρισμό διαπιστώνουμε πως απέχει πολύ από τους στόχους που η ίδια η φυλακή έθεσε στον εαυτό της.

Η φυλακή διδάσκει στους κρατούμενους το ίδιο το έγκλημα, αφού ελάχιστοι είναι εκείνοι που αφότου αποφυλακίστηκαν δεν ξαναεισήλθαν σε κάποιο σωφρονιστικό κατάστημα και μάλιστα με ποινή βαρύτερη της πρώτης

Επίσης εξαλείφει την δύναμη της θέλησης, ως αποτέλεσμα της τυφλής υπακοής στο νόμο της φυλακής. Στην μετέπειτα ζωή του το άτομο θα είναι πιο εύκολο να παρασυρθεί σε αντικοινωνικές πράξεις μιας και η δύναμη της θέλησης του θα είναι νεκρωμένη. Αυτό το γεγονός είναι η τρομερότερη καταδίκη ολόκληρου του ποινικού συστήματος το οποίο βασίζεται στην στέρηση της ατομικής ελευθερίας [1]

Καθ ‘όλη την διάρκεια της παραμονής του στη φυλακή, ο κρατούμενος υπόκειται σε μια μεταχείριση η οποία επιδεικνύει την μέγιστη περιφρόνηση απέναντι στα αισθήματά του. Δεν του αποδίδεται καν ο σεβασμός που δικαιούται κάθε άνθρωπος.

Τα αιτία που οδηγούν κάποιον σε αντικοινωνικές συμπεριφορές μπορούν να συνοψιστούν σε τρεις κατηγόριες. Αυτές είναι τα φυσικά αίτια, δηλαδή οι απρόβλεπτες και τυχαίες καταστάσεις, τα σωματικά αίτια, δηλαδή οι ροπές κάποιων ατόμων κυρίως λόγω ασθένειας προς το έγκλημα, και τα κοινωνικά αίτια, δηλαδή όλες αυτές οι καταστάσεις που δομούν την κοινωνία.

Στο άτομο η κοινωνία λέει: μην κλέβεις. Εκείνος όμως βλέπει και γνωρίζει καλά πως οι εργοστασιάρχες κλέβουν την εργασία του, αρπάζοντάς του ένα μέρος απ’ το μισθό του, πως η κυβέρνηση με τη στρατιά των υπαλλήλων της δε σταματάει να τον ληστεύει με τη φορολογία. Ο κλέφτης γνωρίζει ότι η κυβέρνηση τον ληστεύει, γνωρίζει πως οι γαιοκτήμονες, τον έχουν από παλιά ληστέψει, όταν του άρπαξαν τη γη, που θα ’πρεπε να’ ναι κοινό κτήμα όλων. Κι όταν εκείνος μαζέψει απ’ την κλεμμένη γη του φρόκαλα για ν’ ανάψει τη σόμπα του, τον καθίζουν στη φυλακή και θέλουν να τον πείσουν πως αυτός είναι ο κλέφτης. Μα, ξέρει καλά πως δεν είναι αυτός ο κλέφτης, αλλά κάποιος άλλος που του αφαίρεσε τη γη του, και γι’ αυτό κάθε επαναπόκτηση των κλοπιμαίων είναι ουσιαστικά υποχρέωσή του ενώπιον της οικογένειάς του. [2]

Αλλάζοντας λοιπόν τον τρόπο που λειτουργεί η κοινωνία σήμερα θα απαλείφαμε και τα εγκλήματα που προέρχονται από τα κοινωνικά αίτια, τα οποία βάση στατιστικών είναι και τα πιο διαδεδομένα.

Τα εγκλήματα που προέρχονται από τα σωματικά αίτια μπορούν να καταπολεμηθούν διαμέσου της παιδαγωγικής επιστήμης, η οποία βασίζεται στην ατομική ελευθερία, και της ιατρικής.

Οι αντικοινωνικές πράξεις οι οποίες προέρχονται από φυσικά αίτια, δεν μπορούν να προληφθούν, αφού το απρόβλεπτο και το τυχαίο δεν μπορεί να ελεγχθεί και να προβλεφθεί.

Ο εγκλεισμός λοιπόν είναι ένα μέσο το οποίο αντενδείκνυται για τον σωφρονισμό και την πρόληψη αντικοινωνικών συμπεριφορών.

Αφού λοιπόν οι φυλακές δεν υπάρχουν για το σωφρονισμό των κρατούμενων ο σκοπός ύπαρξής τους είναι άλλος.

Σκοπός τους είναι η διατήρηση των συμφερόντων των κοινωνικών τάξεων, ένα όργανο που επιβάλλει τη διατήρηση της υπάρχουσας κατάστασης πραγμάτων, σύμφωνα με τα συμφέροντα της άρχουσας τάξης. [2]

Και αυτό γιατί το σύστημα μέσα στο οποίο ζούμε χρειάζεται φτωχούς για να δημιουργεί πλούσιους, χρειάζεται πολέμους για να δημιουργεί “ειρήνη” (sic) καθώς επίσης χρειάζεται έγκλειστους για να δημιουργεί “ελεύθερους” (sic).

[1] Κροπότκιν Π. – Φυλακές Και Καταπίεση Εκδόσεις Ελεύθερος Τύπος

[2] Τολστόι Λ. – Ανάσταση Εκδόσεις Γκοβόστη

Αλληλεγγύη στον αγώνα των κρατουμένων

«Ο πολιτισμός» είπε κάποιος «φαίνεται από την κατάσταση που βρίσκονται οι δημόσιες τουαλέτες και από την κατάσταση που βρίσκονται οι φυλακές». Ακόμα και αν βρίσκουμε πολύ γενικόλογη τη φράση αυτή, δεν μπορούμε να ξεχνάμε τη βασική ιδιότητα των φυλακισμένων. Και αυτή είναι η ιδιότητά τους ως άνθρωποι και όχι ως κρατούμενοι.

Από τις 3 Νοέμβρη πάνω από 5 χιλιάδες κρατούμενοι σε 21 φυλακές της χώρας έχουν προχωρήσει σε απεργία πείνας, ενώ 8 χιλιάδες κρατούμενοι απέχουν από το συσσίτιο.

Μια μαζική και πανελλαδική απεργία πείνας για την διεκδίκηση των πλέον αυτονόητων.

Η κατάσταση στις Ελληνικές φυλακές είναι απερίγραπτη. Στα κατ’ επίφαση “σωφρονιστικά” ιδρύματα της χώρας έχουν καταγραφεί συνολικά 417 θάνατοι την τελευταία δεκαετία, ενώ ο ρυθμός τους έχει απογειωθεί σε τέτοιο σημείο, ώστε σήμερα να σβήνουν στα χέρια του κράτους τέσσερις άνθρωποι το μήνα. Η πληρότητα αγγίζει το 168 % (10.113 κρατούμενοι για 6.019 θέσεις) με την αναλογία χώρου για κάθε άνθρωπο να φτάνει σε περιπτώσεις το 1 τμ. Με ημερήσιο κρατικό έξοδο ανά κρατούμενο τα 3,60 Ευρώ τα συσσίτια που παρέχονται είναι άθλια, οι υποδομές θυμίζουν μεσαίωνα και η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη είναι ελλιπέστατη. Συγχρόνως, το Ελληνικό δικαστικό σύστημα στέλνει στη φυλακή έναν στους χίλιους κατοίκους της χώρας με τους έγκλειστους χωρίς δίκη (υπό προσωρινή κράτηση) να αγγίζουν το 30% του συνολικού αριθμού των κρατουμένων.

Με την απεργία πείνας οι κρατούμενοι καταφεύγουν στο τελευταίο οχυρό αντίστασης, που τους έχει απομείνει, το σώμα τους. Ζητούν την ικανοποίηση αιτημάτων, που αποκαθιστούν την χαμένη τους αξιοπρέπεια και επανακτούν τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματά τους, αιτημάτων συγκεκριμένων, αξιοπρεπών και άμεσα υλοποιήσιμων.

Ακούστε εδώ ηχητικό μήνυμα κρατούμενου μέσα από τις φυλακές της Χίου, που περιγράφει την κατάσταση των φυλακών και τα αιτήματα των κρατούμενων.

Το πάθος για τη λευτεριά είναι δυνατότερο από ‘όλα τα κελιά

Tο σύστημα διδασκαλίας είναι η διδασκαλία του συστήματος

Ένας οργανισμός μπορεί να έχει διάφορες μορφές. Μπορεί να λειτουργεί σαν μηχανή, σαν μυαλό, σαν ζωντανός οργανισμός, σαν αναπτυσσόμενος πολιτισμός - κουλτούρα, σαν φυλακή, σαν μέσο βασανιστηρίων. Morgan, G. (1997) Images of Organization, 2nd ed, Thousand Oaks: Sage

Στην Ελλάδα, ο μαθητής συχνά νιώθει φυλακισμένος στο σχολείο από το οποίο και προσπαθεί να δραπετεύσει. Αυτό γιατί το σύστημα διδασκαλίας παραπέμπει σε φυλακή.

Αναλύοντας το εκπαιδευτικό σύστημα οι ομοιότητες που βρίσκουμε με τις φυλακές είναι αναρίθμητες.

Ξεκινώντας από την αρχιτεκτονική, οι φυλακές με τα μικρά κελιά και τον προαύλιο χώρο που περνούν τον «ελεύθερο» (sic) χρόνο τους οι φυλακισμένοι θυμίζουν σχολικά κτήρια, με αίθουσες διδασκαλίας που στοιβάζουν τους μαθητές και αυλές στις οποίες κάνουν το διάλειμμά τους. Οι φύλακες των φυλακών παραπέμπουν στους δασκάλους, ενώ οι φυλακισμένοι στους μαθητές. Και στις δύο περιπτώσεις ο εγκλεισμός είναι υποχρεωτικός. ‘Όπως οι φύλακες ελέγχουν τους φυλακισμένους, έτσι και οι δάσκαλοι ελέγχουν τους μαθητές, καθώς και τις επιδόσεις τους, μέσω της καθημερινής εξέτασης και των τεστ. Οι φυλακισμένοι τιμωρούνται προς συμμόρφωση, σε περιπτώσεις απειθαρχίας, όπως ακριβώς και οι μαθητές - πολύ συχνά μάλιστα με τα ίδια απαράδεκτα & τελείως αντιπαιδαγωγικά μέσα (χειροδικία, απομόνωση, λεκτική επίθεση)- . Τον έλεγχο των φυλακών έχουν οι φύλακες, ενώ στο σχολείο οι δάσκαλοι, οι οποίοι εκτός από την εξουσία έχουν και την πάσα αλήθεια! Οι φυλακισμένοι είναι υποχρεωμένοι να κάνουν εργασίες εντός των φυλακών, ακριβώς όπως και οι μαθητές. Τους τελευταίους μάλιστα τους καταδυναστεύουν και τις ώρες εκτός σχολείου, με υποχρεωτικό διάβασμα στο σπίτι και εργασίες.

Το βασικότερο όμως στοιχείο που παραλληλίζει το σχολείο με τη φυλακή είναι το κοινό τους λεξιλόγιο· «μη», «πρέπει», «υπακοή», «αποτυχία», «τιμωρία», «έλεγχος».

Έτσι το σχολείο μετατρέπεται σε ένα περιβάλλον επιβολής του ισχυρού, εξάρτησης και εξουσίας, μια πραγματικότητα αφιλόξενη, σκληρή και καταναγκαστική.

Και το ποιο σημαντικό ίσως είναι ότι σε μια ομοίωση του σχολείου με φυλακή εκείνοι που εξουσιάζουν επιχειρούν εν γένει να επιβληθούν στο μυαλό των μαθητών.

Αντί για ελεύθερους, σκεπτόμενους και ανεξάρτητους πολίτες, το κράτος επιδιώκει το σχολείο να παράγει υποταγμένους, αμόρφωτους και απαίδευτους.